¡Parou!

A xente que visita a vila, e sobre todo, a que disfruta dun lento deambular por entre as vellas pedras do Barrio Xudeu, sentíase sempre ben acompañada no seu paseo polas badaladas do reloxio da torre do Concello. Cada hora, e cada media, os veciños e os visitantes escoitaba de fondo ese son lene e inconfundible que marca a diferencia entre unha vida tranquila na vila, e o balbordo da cidade.
Agora xa non soa, dixéronme que o reloxio xa no dá as horas, nin a medias, detívose. E esperemos que non sexa para sempre.
Xa sei que corren malos tempos, que a crise apreta, que Javier "O Ferreiro" está xubilado e xa non pode reparalo, pero non deixemos que este vello aparello que durante tanto tempo marcou a vida na vila esmoreza para sempre.

Infografía do Castelo

Acabo de atopar este video na páxina de "Revives". Trátase dunha recreación infográfica do Castelo dos Sarmiento.
Chamoume a atención polo novedoso do asunto, xa que, sabía que existían cousas deste estilo, pero dos grandes monumentos artísticos do mundo, e nunca pensei que se fixese algo así sobre a nosa vila.
Aproveito tamén para felicitar e darlle as grazas ós autores deste fenomenal traballo, que sen ninguha dúbida, axudará a poñer aínda máis en valor o noso patrimonio artístico. Son o profesor Miguel Taín, e os arquitectos Miguel Ángel Calvo Salve, e Mª Jesús Blanco.
Por outra banda sinalar que os autores das investigacións históricas que fixeron posible este traballo son:
David Chao Castro na época medieval. María José Villar na idade moderna, e Sagrario Abelleira Méndez que se ocupou da época contemporánea.
Que o disfrutedes.

Gaiteiros

O outro día atopei esta foto na páxina web do "Proxecto Virtual Patrimonio Musical Galego", e ó seu pé estaba escrito o seguinte: "Gaiteiros na procesión do San Antón en Ribadavia, Ourense. Fondo fotográfico Antón Méndez Gándara.
A verdade é que a imaxe está un pouco borrosa, pero aínda así, se recoñece perfectamente a Ponte de San Francisco, xa que parece feita dende o alto das escaleiras polas que se accede á igrexa dos frades.
Supoño que a sacaron un 13 de Xuño, o que non sei é de que ano, cando a procesión viña de volta para recollerse en San Francisco, rodeada, como non ía ser doutra maneira, dos nenos con flores como segue a ser o costume.
Descoñezo quen son os gaiteiros, que nese intre van silandeiros, xa que o do bombo, e o da caixa levan os instrumentos recollidos.
Quizás algún de vós, sobre todo os do barrio, poidades dar información sobre quen é ese frade que dirixe ós monaguillos.
¿Non sería o "Padre Camilo"?, que tan bó recordo deixou na vila.

A primeira Feira do Viño

Esta seica é a portada do programa de man da "1ª Feria Exposición de Vinos del Ribero". Aparece publicada no Facebook do Museo Etnolóxico da vila, a onde podedes acceder premendo neste enlace.
Eu non sei se o coñeciades, pero penso que ven ás mil marabillas, a súa publicación xa que tempo atrás publicara no blog os da segunda, e o da terceira feira.
Por outra banda, xa me gustaría a min poder publicar os carteis de tódalas festas de Ribadavia ó longo dos anos, tanto os das Feiras do Viño, como das do Portal.
Lembro algúns moi fermosos que empapelaban as paredes do forno do meu avó, e que xa se perderon. E agora que falo disto, e aínda que a dúbida me invade, penso que algún ía firmado polo meu pai.

Gaseosas

Eu non sei si vós tendes a mesma sensación que teño eu, pero penso que hoxe en día non se consume tanta gaseosa como se consumía antes. Recordo que en Ribadavia sempre houbo ó longo do tempo algunha fábrica de gaseosas, e nas casas, a xente sempre tiña algunha botella ben fresquiña, quizás para alixeirar un pouco o alcol do viño, ou restarlle un pouco de acedume.
En todo caso, eu sempre lembrei os refrescantes do Xouba, os do Neira, e os do Mexicano, do que puxemos xa neste blog algunha foto da súa fábrica .
Como en Internet se atopa de todo, e tamén hai xente que colecciona de todo, hoxe traemos unhas fotos de envases de gaseosas da vila e de Francelos.
Eu nunca ouvira falar das marcas "E-V-CH", que supoño será a mesma que a do sifón "Eulogio Veloso", e a da chapa que aparece máis abaixo; nin da marca "M. Gómez".
A mágoa é non ter unha foto dalgún envase do Mexicano, para completar o lote.
Si sabedes algo máis da historia das gaseosas ribadavienses, deixade un comentario.

O grao

Este era o choio polo que pasabamos todos os traballadores temporais nas campañas das vendimas da Cooperativa. Era o primeiro labor que tiñamos que facer, ou mellor dito, que ías aprendendo a facer, xa que os primeiros días, os novatos o único que facían era subir ós camións e coller as mostras de uvas que se ían esmagar.
O traballo era doado. Ti subías ó camión armado con caldeiros e unha pala, para tratar de apañar unha mostra, "chamemoslle de tipo medio" das uvas que se ían a descargar na tolva, e aí era onde á veces comenzaban os problemas, xa que os propietarios das uvas tentaban dirixirte para que escolleses as máis maduras e sans, cousa que tropezaba frontalmente coas ordes que nós tiñamos da superioridade de escoller un pouco de todo.
Despois triturabamos as uvas, recolliamos o mosto nuha xarra, e tras colalo, verquíamolo nunha probeta na que introduciamos o mostímetro que indicaba mediante a densidade, os graos Baumé que tiña o mosto.
- ¡Colle esas rapaz!
- ¡De aí, de aí, esas son as boas!.
Esa era a cantinela que escoitabamos todos os días. Pero tamén sabiamos que as mellores uvas as colocaban ben á vista, polo que a nosa obriga era a de remexer un pouco.
Cando as dúas partes non nos púñamos de acordo, era cando tiña que actuar o capataz que supervisaba estas funcións, e normalmente todo se arranxaba cunha nova toma de mostras, e cunha demostración palpable de que o grao do mosto non variaba o máis minimo entre unha e outra.
Despois triturabamos as uvas, recolliamos o mosto nuha xarra, e tras colalo, verquíamolo nunha probeta na que introduciamos o mostímetro que indicaba mediante a densidade, os graos Baumé que tiña o mosto.
Esta operación era seguida con moita atención polos donos das uvas, tal como se pode ver nesta foto de Mª José Bouzas, xa que os cartos que recibirían por elas, dependía directamente do grao que se lle apuntase na tarxeta. E xa sabedes, ó final os cartiños son os cartiños.

Tuning

Perdoade que titule así, en inglés, esta entrada, pero é que o carro que aparece na foto é un exemplo claro da evolución da técnica e da mecánica.
A palabra inglesa "tuning", significa axustar, poñer a punto, e extendeuse polo noso país fai relativamente poucos anos, cando comenzou a moda de personalizar os automóbiles, xa non tanto mecánicamente, senón estéticamente.
Eu lembro como a mediados dos anos setenta o Miguelito xa tiña instalado no seu Seat 850 verde botella de catro portas, un sistema de iluminación interior que dotaba ó habitáculo de luz indirecta de diversas cores, segundo el pisase os distintos pedales, e tamén como xa daquela comenzabamos a ver polas nosas rúas os primeiros aleróns, faros suplementarios, e pegatinas varias, que lle conferían ós coches un aspecto máis agresivo.
Pero como podemos ver nesta foto dos anos sesenta de Mª José Bouzas, a cousa xa viña de moito antes. Este carro que está a piques de descargar as uvas na Cooperativa, ten as súas rodas modificadas. Non sei si por efectividade mecánica, ou por comodidade do seu dono á hora de facerse cunhas novas.
Eso si que é tuning, a evolución da especie ante o que se lle viña encima, o último alento antes da súa desaparición.

Camións

Fai tempo falei no blog dos traballos temporais que algúns rapaces do Ribeiro facíamos nas vendimas da Cooperativa, e como alí fumos coñecendo a moitas xentes e personaxes da bisbarra. Traballabamos arreo, pero tamén disfrutabamos, e agora, coa visión que dá o tempo, penso que a experiencia foi para todos nós moi enriquecedora.
Nesa entrada falaba dos camioneiros, cos que pasabamos ás veces moitas horas de conversa, e de entre todos eles citaba ó Argimiro, que vivía un pouco antes da Almuiña, e do Arca de Francelos, pero queixábame de que non tiña fotos das súas máquinas.
Esta foto que nos manda Mª José Bouzas ven a solucionar este problema. Nela podemos ver unha boa colección de camións en plena actividade, ateigando a explanada da Cooperativa, nos primeiros anos da súa andaina.
Pero como a imaxe está en branco e negro, xa non consigo distinguir cal deles é de cada quen.

Un mapa

Estas imaxes son recortes que dun mapa da provincia de Ourense que fixo no ano 1856 o Coronel Comandante de Enxeñeiros D. Francisco Coello, a escala E 1: 200.000, e que pertenece ó Instituto Geográfico Nacional. Dentro del, e na súa marxe inferior esquerda ten este plano particular da nosa vila, a escala E 1: 10.000, feito por D. José Sáenz Díez, que segundo se conta no mapa fixo o traballo de campo percorrendo a provincia.
Como podedes ver, o plano presenta algunhas incorreccións. Confunde o Monte de Santa Marta co de San Domingos, e cambia de ubicación algunhas das igrexas parroquiais de Ribadavia.
Tamén fixen un recorte da zona do Ribeiro, máis que nada para que poidades ver con detalle a toponimia da nosa bisbarra nesa época. Palabras como Maquianes, Cuenga , Beronza, La Almuiña, etc, son perfectamente recoñecibles, pero hai outras que non son quen de identificar. Seguro que seredes quen de ver máis cá min.

A rúa do Progreso

O outro día atopei esta postal en Internet. Penso que debe de ser dos principios da década dos anos sesenta, e digo isto pola curiosa mestura de automóbiles que se ven na rúa. A maioría deles son antiguos, e non coñezo eses modelos, aínda que teño que recoñecer que son un ignorante nestas cuestións. Pero entre todos eles podemos ollar un par de Renault 4/4, un de cor azul e outro branco, que se fabricaron en Valladolid desde o ano 1953 ata o 1959, e un Seat 1500 que debe de ser o máis moderno da foto. Tamén podemos ver unha furgoneta Citroen 2CV, que se comenzou a ensamblar en España no ano 1959. Sinais inequívocas de que o progreso estaba a chegar a esta rúa do mesmo nome, e por ende á nosa vila.
Si vedes máis cousas curiosas, ou que vos chamen a atención. deixade un comentario

Na festa da vendima de Leiro

A primeira foto é propiedade de Mª José Bouzas, e transpórtanos directamente á 1ª Festa da Vendima, que se fixo no Salgueiral, en Leiro no ano 1963, e que aínda hoxe se segue a celebrar cada último domingo do mes de Agosto.
Como eu non sabía nada desta festa, tratei de procurar algo de información en Internet, e mirade por onde, atopei estoutras fotos, que a pesares de teren menos calidade, penso que aportan algo máis á historia do Ribeiro.
Estaban incluidas no programa da que foi a 2ª Festa da Vendima que se celebrou no ano 1964, polo que deberon facelas o ano anterior. De feito o home que dirixe o carro de bois é o mesmo que na foto de María José.
Nunha das imaxes recoñezo claramente a D. Álvaro Cunqueiro e a D. José Mª Castroviejo sentados á esquerda da mesa. Supoño eu, que como bos catadores e gastrónomos galegos non se perderon esta cita, participando na cata dos viños da zona.
Do que xa non estou tan seguro, é de que nesa mesma foto, me parece ver a Antonio Freijido, e a Víctor Quijada. O primeiro deles de pé, observando atentamente a cata, e o segundo, sentado ó fondo da mesa.