A vila dende S. Marta

Outra postal desas que circulan á venda na Rede. Desta destacamos a elevación do seu autor sobre o casco urbán, o que facilita unha bonita vista do conxunto da vila e dos seus arredores, como o caso do Piñeiral e a veciña Franqueirán.
É unha mágoa que a calidade da imaxe non sexa mellor, polo que non se poden ver os detalles para tratar de datala, cousa que eu non me arrisco a facer.
O que me asombra é a abundancia de viñas e de terreos cultivados que van ascendendo pola aba do monte, atravesados polo serpenteante camiño vello que ía ata A Franqueirán, por onde estaba o depósito da traida, que eu non logro localizar na foto.
En fin, se vedes algún detalle que vos chame a atención e que facilite a datación, facédemo saber.

José Rodríguez Fernández

Hai xente á que os poucos se lle colle agarimo, e eu, pouco a pouco lle fun collendo moita estima a este home que vedes fotografiado aquí, cando ainda era moi novo. Trátase de D. José Rodríguez Fernández, máis coñecido polo alcume de "Pepe o da Botica", e digo que lle fun collendo moito afecto, por que grazas ás súas fotos, e á deferencia que teñen conmigo os seus netos Mª José e Francisco, estase a converter nun dos protagonistas indiscutibles deste blog.
Vímolo nunha chea de imaxes, en excursións, nun grupo de teatro, e incluso aparecía tamén na película da voda dos meus pais. Foi un personaxe moi entrañable na vila desde que chegou a ela moi novo procedente do seu pobo, Varille no Carballiño, onde nacera no ano 1891, para traballar na farmacia dos Sánchez. Alí estivo toda a vida, levando o día a día da botica, e de aí é de onde ven o seu alcume, aínda que pola súa muller, tamén lle chamaban "Pepe o da Juana"
Como podedes comprobar en moitas imaxes deste blog, era todo un cabaleiro, e moito mellor persoa. Sempre vestía dunha xeito impecable, cunha elegancia e un saber estar innato e natural en el.
Esta foto debeuna facer recén chegado á vila, supoño que entre os anos 1910 e 1920, case con toda seguridade en Foto Chao, que tiña ese pano decorativo de fondo no seu estudio , que xa vimos noutras fotos.

Na Alaxancha

Sigo insistindo neste nome que eu escoitaba de pequeno: "Alaxancha". A verdade é que non sei o que significa, e tampouco se é así como se escribe correctamente. O caso é que se lle aplicaba á zona do Avia que vai dende A Foz ata as Insuas, zona na que o río acadaba unha boa anchura e quizás sexa por iso a orixe do nome. Esa amplitude do río, xunto o remansadas que ían alí as augas o facían idóneo para o baño. A causa desa tranquilidade viña dada por unhas construcións que alí había, e que aproveitaban insuas para represar a auga, que vaciaba cara ó Miño mediante unhas canles artificiais, como a modo de pesqueiras chamadas caneiros.
E así como un pequeno treito do Avia, recibe en só uns cen metros de percorrido os nomes de Alaxancha, Caneiros e Insuas.
Nesta foto que envía Francisco Couto podemos ver ós seus curmáns, nun caluroso día de verán do ano 1963, como os que nós estamos a disfrutar agora, posando nesta zona da que acabamos de falar. Ambolos dous se chaman Braulio, o pequeno é o da Cabrita, e o maior é o de Francelos.

Postal da Ponte

De cando en vez dou un repasiño por Internet para ver de atopar algunha imaxe nova da nosa vila. Fago isto cada dous meses, senón sempre aparecen as mesmas cousas repetidas unha e outra vez. A verdade é que non me leva moito tempo, xa que estou acostumado a facelo, e sei onde teño que buscar, polo que ás veces aparecen cousas coma esta, que eu descoñecía.
Non sei de que ano será, pero algún de vós, ó mellor poderá aventurar unha data aproximada, máis que nada pola feitura da varanda da ponte, e pola escasa construcción da marxe dereita do río, que é a que amosa esta imaxe feita dende a beirarúa oposta ó convento de San Francisco, máis ou menos onde comenzaba un sendeiro que baixaba a rentes da ponte cara ó río Avia.

De Primeira Comunión

Eu sonvos ás veces un liante, e terédesme que perdoar si a entrada de hoxe vai un pouco revolta, xa que vou a mesturar varias cousas aproveitando esta foto que me envía Francisco Couto, e que estaba en poder dos seus pais, polo que pensa que se trate de fillas de amigos ou familiares de Ribadavia.
En primeiro lugar, esta foto é perfecta para este mes de Maio, que é cando moitos rapaces celebran a súa Primeira Comunión, co nerviosismo que eso supón sobre todo para as nais, e tamén para os petos das familias nesta época de crise.
En segundo lugar, e que ninguén se me enfade, esta foto me lembra moitísimo, salvando as distancias por suposto, a unha foto moi coñecida do gran fotógrafo Ricard Terré. Eu non creo que o seu autor cando a sacou, coñecese a de Terré, pero se vos fixades un pouco, ten unha certa similitude xa que a rapaza que aparece do lado esquerdo tamén é, ou esa é a miña impresión, un pouco estrábica.
E en terceiro lugar, e xa que estamos a falar de Terré, informarvos que ata o día 30 de Outubro estará aberta a exposición "Ricard Terré. Obras Maestras" na sé da Fundación Barrié en Vigo, na rúa Policarpo Sanz nº 31. Nela poderedes ver 121 obras deste catalán afincado en Vigo.
Se vos cadra pasar por alí, non vola perdades.

O equipo dos Flacos

Hai uns días fixemos algunha entrada sobre o alumnado ribadaviense do colexio dos Xesuítas de Vigo, e grazas á súa publicación, uns días despois recibín un par de fotos que nos ilustran sobre a vida alí naqueles anos.
Esta, a primeira que poño, é a foto do equipo dos "Flacos" sacada nun partido que os enfrentaba ós "Gordos" no curso 1950-51, supoño eu que celebrado nas Festas Colexiais.
O interese que ten, é que nela aparecen dous alumnos de Ribadavia. O cuarto de pé pola dereita é Juan Antonio Gómez Vázquez "Cuco", da farmacia de arriba, e o segundo agachado pola dereita é Rafael Chao Gómez, fillo de Toñito Chao, e que leva moitos anos residindo en Madrid.
Me comenta C.G.S., que é o dono da foto, e a quen lle agradezo enormemente o detalle que ten connosco, que a parede que vedes ó fondo, onde está pintada a portería, pertencía á vaquería. Os xesuítas tiñan alí estabuladas unhas vacas para proporcionarlle o leite ós internos. Un luxo naquela época de fame na que tiñán aínda vixencia as famosas cartillas de racionamento e os fielatos ás entradas das cidades.

No Pazo de Oca

Non sei si lembraredes unhas fotos deste grupo de ribadavienses que puxemos fai bastante tempo. Todo empezou por unha foto deste grupo de veciños nun sitio que non eramos quen de localizar. Ó final, resulta que estaba sacada no Casino de Noia.
Foran unhas fotos, enviadas por Mª Jose Bouzas, e feitas nunha presa, as que levaron a Óscar Escudero á localización do sitio.Hoxe Mª José, nos envía estoutra, que é ben facil de localizar, amais de que no reverso leva claramente escrito: "14 de Abril de 1933. Pazo de Oca".
Como vedes, pouco a pouco vamos reconstruindo esta viaxe, xa temos localizadas tres paradas: Oca, Noia e a Central do Tambre. ¿Pararían tamén en Santiago? Seguro que si, e quizás co tempo aparezan máis fotos desta excursión.Entre os integrante deste grupo estaban Jesús Pousa, Manuel Freijido, Odilo Freijido, Benito Araujo, Antonio Freijido, José Rodríguez, e Carlos Sánchez Rey.

O misterio das campás de San Domingos

Esta entrada non estaba prevista, pero a escribo por vía de urxencia, xa que considero que ten certa importancia para rematar con esta pequena serie adicada á nosa igrexa parroquial.
Como pudestes comprobar no gravado que puxemos o outro día, chamaba poderosamente a atención a ausencia da campá na torre da igrexa. Eu, a verdade, non lle din maior importancia, aínda que me extrañaba moito que ao autor do gravado se lle esquencese este detalle, tal e como eran de puntillosos estes debuxantes.
Rapidamente Lolín me fai chegar un documento que aporta algo de luz a este misterio. Trátase dun artigo escrito polo pai dominico Aureliano Pardo, que foi publicado nos Boletíns da Comisión Provincial de Monumentos de Ourense no ano 1932, e que transcribo a continuación:

"Exclaustrados los Dominicos, pasó su convento a manos del Estado, que se dió prisa a enajenar las campanas de la iglesia, según vemos por una Real Orden de 14 de Setiembre de 1837,las cuales fueron embarcadas en Vigo con dirección a Inglaterra, excepto la mayor que fué canjeada por otra de la Colegiata de dicho puerto, y resulta hoy la mejor y más grande del pueblo . Tan poca importancia daban aquellos funestos gobernantes a tan artística iglesia, en un informe del año 1844,que ni siquiera la consideraban digna de conservación .

En cuanto al edificio conventual, al ser desalojado por los frailes, cayó en manos de D. José López Noblino,representante de la Comisión de Arbitrios de Amortización de Ribadavia, el cual se aprovechó bien de él y de sus rentas hasta el 21 de Julio de 1837 en que por orden superior se hizo cargo del mismo el Ayuntamiento, a quien se le cedió en definitiva a principios del año 1851 .

Sus destinos, a partir del año 1849, fueron muchos y diversos. En dicho año y los sucesivos, encontramos instaladas en los diferentes departamentos del convento, las escuelas nacionales de niños y la academia de la banda de música ; en 1851 trasladóse allí el hospital de la Villa ; y para su más cómoda instalación derribáronse con fecha de1854 las dos alas del edificio contiguas a la iglesia o sea la mitad del mismo,quedando ésta aislada ;en el resto del."

Penso que este texto do historiador dominico explica claramente a ausencia da campá da torre, ó mesmo tempo que aporta información útil para poder datar ese gravado.

O retablo de San Domingos

Así, como o vedes nesta foto, estaba decorado o ábside central de San Domingos. Os que coma min nacestes despois da década dos cincoenta, non tivestes a oportunidade de coñecelo, xa que o retablo foi desmontado no ano 1960. Daquela a sociedade ribadaviense sorprendeuse ó ver o templo iluminado polas vidrieiras que levaban moito tempo tapadas polo retablo. O que non sei é si mereceu a pena. Iso teredes que valoralo vós.

Segundo me conta Lolín este fermoso retablo foi obra de Francisco de Castro Canseco, “o Churriguera galego”. A quen llo encargou Dona Leonor Mª de Córdoba, que era a viúva de D. Miguel Sarmiento de Mendoza, Conde de Ribadavia. Rematouse o día 25 de Abril do ano 1712 , e custou 23.000 reales de vellón. Polo que si se conservase hoxe, o vindeiro ano cumpliría os tres séculos.

Como dicía antes, desmantelouse no 1960, quedando somentes no altar maior, o camarín central coas imaxes da Virxe co Neno, en actitude de facerlle a entrega do Rosario a Santa Catalina , e a San Domingos. O resto das imaxes descontextualizadas foronse distribuindo polo templo, mentres que outras pezas se aproveitaron para os altares laterais. A raiz do ConcilioVaticano II, as tres imágenes citadas, (as centrais) fueron sustituidas polo Cristo do camarín central, e trasladadas ata un altar ó lado da sacristía.

Lolín nun traballo que fixo sobre o retablo, atopou unha nota de D. Julio, que era o párroco nesa época, na que con data do 24 de Novembro, lle escribía a Monseñor Temiño, Obispo de Ourense:

”Al desmontar la casi totalidad del retablo de estilo barroco el arquitecto y el Sr. Chamoso Lamas separaron algunas piezas que consideraron de algún valor, el resto quedó como chatarra (sic) y ocupa la casi totalidad del almacén que la iglesia tiene en el hospital y acabará por pudrirse por lo que si el señor obispo lo autoriza lo liquidaré aunque sea a bajo precio” .

E así o fixo.

Grazas Lolín por esta foto, e por toda esta interesante información.

Gravado de San Domingos

Na revista "Álbum Iberoamericano" do día 30 de Outubro do ano 1906 aparece esta fermosa imaxen da nosa igrexa parroquial de San Domingos.
Como podemos comprobar este gravado é moi realista, xa que os utilizaban para as ilustracións de libros e revistas antes da aparición da fotografía, polo que a maioría deles soen ser bastante rigurosos co que representan. O que non sei, é quen o fixo, nin en que ano. Non lle atopei ninguna sinatura, e unha cousa é a data da publicación, e outra ben distinta a da súa autoría.
Nel hai dúas cousas que me chaman poderosamente a atención: a primeira é a ausencia da campá no campanario, que está baleiro, e a outra é o paisano que aparece na esquina inferior esquerda apoiado nun sacho. Máis parece andaluz que galego
Esta entrada ía publicarse o pasado día 12 de Maio, encabezando unha pequena serie adicada a este monumento, que segundo nos conta a nosa amiga Lolín Lira, estivo a piques de desaparecer despois da Desamortización, cando a Comisión de Fincas encargada da valoración dos monumentos da nosa bisbarra, non a considerou de interese.
A orde de entradas non creo que altere o producto final. Disculpas.

As festas de San Pedro

Non sabía eu da importancia que tiñan as festas de S. Pedro que se facían antigamente cada 29 de Abril na nosa vila. Quizás sexa pola miña idade, xa que dende que teño uso de razón, só vin nesas datas as Feiras do Viño.
A festividade celebrábase na igrexa de San Domingos, e o ambiente en Ribadavia debía de ser espectacular. Parece ser que viña xente de moi lonxe para pasar por debaixo do santo, para que este lles curara dos seus males, en especial das depresións, das epilepsias, dos meigallos, e dos endiañamentos.
A vila desbordaba de xente e de telderetes, nos que os vistantes mercaban figuriñas feitas de resina, e rescritos, como o que aparece na foto gracias a amabilidade de Lolín Lira. Parece ser que estos documentos foran promovidos antigamente pola Igrexa, a modo de concesión de gracias a los fieles, pero como a cousa foiselles das mans, e o mercado encheuse de burdas falsificacións comerciais, trataron de desterralas. Como proba, podedes ver como este, está escrito nun latín macarronico, e non contén ningunha bendición nin nada oficial que se poida asociar coa Igrexa.
No ano 1888 o semanario humorístico de Ourense O tío Marcos da Portela publicou un longo poema no que debuxa o ambiente ribadaviense nese día:

"Era a vila do Ribeiro /unha feira de meigallos, / un formigueiro de xente,/ o demo e a nai de escándalo; /había en cada corruncho /cuasque un bosque de ramallos, / un mundo de incenso e mirra, /de rescritos un ouceano, / e de figas, xa non se diga, /había para encher un carro; / e todos mercaban nelas /pra escorrentar os meigallos, /pra se librar do mal de ollo, /pra esparxer o tangaraño /e pra que o ramo cativo/ non lles medrase no cacho..."

Outra proba do que sucedía nesta festa, nolo conta o antropólogo Carmelo Lisón Tolosana no seu libro "La España mental: El problema del mal. Demonios y exorcismos en Galicia" editado por Akal. No que se describe o que pasaba dentro da igrexa de S. Domingos ese día, tal como transcribo a continuación:

"La misa y la procesión revistieron un carácter marcadamente ru­ral; apenas tomaron parte los ribadavienses; sólo mujeres de aldeas se disputaron tercamente el privilegio de llevar las andas del santo en la procesión. En la iglesia y desde muy temprano las mujeres se apiñan y se enzarzan junto a la imagen del santo tratando de pasar por debajo de la peana, que sostiene una mesa, nueve veces en forma de cruz al mismo tiempo que —los que lo saben— dicen: «Válame san Pedro y me saque o demo do corpo». Tocan los pies del santo o su fimbria con la mano o pañuelos para acumular bendición. Una mujer le dice a otra, de aspecto normal, tratando de convencerla en su indecisión: «Pasa que che é bo». Como varias quieren pasar a la vez el griterío y los empujones crecen. El sacristán trata, dando gritos, de poner un poco de or­den, pero no lo consigue; el coadjutor pasea nervioso por la sacristía y saliendo les invita a que «dejen eso», pero nadie le oye.

Una mujer en sus treinta años comienza a contorsionarse y «berrar»; otras intentan pasarla por debajo del santo pero no lo consiguen; la sientan para calmarla, le dicen suavemente cosas y después la pasan, amansada, las nueve rituales veces. Sentada en un banco vuelve a bra­mar, pero sólo mueve la cabeza, no hace ademanes ni articula palabras inteligibles. Un hombre de unos treinta y siete años, bien vestido, comienza a berrear con mucha más potencia que la mujer; la gente se arremolina a su alrededor y se sube a los bancos próximos para apreciar mejor el espectáculo; gesticula, mira al vacío y se deja conducir por su acompañante, más joven, que logra acercarlo a la peana de San Pedro y pasar por debajo. Después no sabe qué hacer con él y lo deja arrodillado en el presbiterio; el enfermo se agarra a la verja, chilla ba­lanceándose hacia atrás y hacia adelante y se contorsiona extrañamente.

Una mujer se aproxima al aturdido acompañante para decirle que no espere, que lo pase ocho veces más por debajo del santo para que cure. Lo conduce nuevamente a la fila de los que esperan y cuando llega junto a la imagen levanta la mano como si fuera a pegarle pero no llega a tocarlo. A sus gritos responden los de la mujer que también se resiste a pasar. El sacristán reniega una vez más por el bullicio, pero su voz es ahogada por el extraño dúo de los espíritus; llega el párroco, da pal­madas intentando hacerse escuchar y vocea que ese comportamiento es impropio del templo, pero una mujer se le acerca humilde y poniendo las manos juntas le dice suplicante: «Déixenos, señor cura, por favor». El coadjutor comienza una misa y la gente se aproxima al altar para oírla con respeto.

«Empecé a ayudar a misa a los nueve años y desde los catorce soy sacristán (...); tengo setenta y cuatro (...). Yo y otro sacristán les de­cimos las palabras que tienen que decir y cómo tienen que pasar (...). Siempre hay algún cabezudo que al quererlo pasar por debajo no quiere pasar y yo y los familiares les ayudamos a pasar (...). Le llaman co­sas horribles al santo, póñenle los cuernos y dicen: "¡Cabrón, bótame fora o que teño no corpo (...). Son más mujeres que hom­bres. Una moza de Vigo era imposible dominarla; la prendimos de ma­nos y piernas contra un banco y éramos cuatro. La metimos por de­bajo del santo. Después yo fui a la pila bautismal y le di un trago de cosa buena, de las fuentes de acristianar; vino a bien y le fue pasan­do. La metí en la sacristía y le puse una estola (...). Al año siguiente vino y me dijo: "Ahora viene usted a comer commigo" (...). Muchas tienen echado como una nuez llena de borra (...) (el meigallo), esto fuera de la iglesia (...). A veces se desmayan porque traen o demo no corpo; muchas echan espuma por la boca; al recobrar el conocimien­to unas se encuentran mejor y otras no. No se acuerdan de lo que les hemos hecho (...). Muchas vienen como si fueran mazadas a palos, aga­rradas entre familiares (...). Después de las ceremonias se quedan como borrachas, como muertas, molidas por no echar para afuera el bocado malo (el demonio puede entrar al comer algo) que tienen. Si echan ese bocado quedan útiles; si lo echan quedan un poco estron­cadas, pero después vuelven en sí.»

Experiencias del sacristán; diapo­sitivas que van configurando la trama cultural subyacente".

Non me extraña nada o costume que tiñan os rapaces e rapazas da vila o sairen ese día da súas casas. Tapaban a boca coas mans, e ó que falaba lle dicían: "Pecha a boca, que che entra a merda do demo".

Problemas co servidor

Non pensedes que estou a reducir o número semanal de entradas. O que sucedeu foi que o que estaba preparado para publicarse o Xoves 12 de Maio, non saíu á luz por problemas alleos á miña vontade. Seica os servidores de Blogger estiveron ese día en reparacións.
Isto non estaba previsto, pero é o que hai. Veredes esa entrada nos vindeiro días.

A presa

Tiñámos a certeza de que en tempos exístía unha presa no Avia, no tramo que vai da ponte de San Francisco á ponte de Ferro. Falamos dela en varias ocasións, e como xa dixen noutras entradas, o muiño estaba situado na marxe dereita do río, na curva que describe un pouco máis abaixo da do Amil, mentres que a presa atravesaba o cauce ata incrustarse nas laxes que había debaixo das casas que lindaban co vello Matadeiro. Isto facía que o tramo superior da presa fose de augas calmas, e o aproveitasen incluso para dar paseos nalgunha barca que alí había.
Fai tempo xa publicamos unha postal onde se vía perfectamente a presa, mentres que na foto do ano 1925 feita pola Srta. Ruth Matilda Anderson, esta xa estaba en vías de desaparición.
Hoxe traio esta postal que tamén descoñecía e que atopei en Internet. Pese á súa mala calidade podemos ver como era esta construcción dende a parte baixa da marxe esquerda, onde vemos a un grupo de mulleres lavando roupa.
O que sigo sin saber é o nome desta presa.

Fantasmas

De sempre hobo na vila unha grande tradición teatral. De todos son coñecidas as Mostras que se veñen celebrando dende os anos sesenta, pero quizás moitos de vós non saibades que nos anos vinte, trinta e corenta se montaban obras organizadas por grupos "amateurs" nos que algúns dos nosos veciños mataban a súa vea escénica e cultural, tal e como se pode comprobar nas hemerotecas.
Tiñan estas representacións, as máis das veces, motivos benéficos, e aínda que a xenerosidade da vila está fóra de toda dúbida, tamén existía no público unha certa curiosidade por ver como se desenvolvían sobre as táboas os seus conveciños.
Sei polos xornais vellos que moitas delas se facían no cine España (o do Medio), e non só se puñan en escea obras teatrais, senón que as veces as funcións eran mixtas, e nelas tanto se escoitaba a unha rondalla, un coro, como se declamaban poemas.
Esta foto está datada o día 4 de Maio do ano 1922, e na súa traseira pon:"Cuadro que representó la comedia de Linares Rivas " Fantasmas" a beneficio de los hambrientos rusos".
Posan nela o elenco de actores amateurs que puso en escea esta obra, do que só coñezo a José Rodríguez Fernández, máis coñecido por "Pepe o da botica" que era o avó de Mª José Bouzas, a propietaria da foto. Tamén poño unha foto do libreto da obra, xa que este autor galego gozou de certa fama sobre todo na sociedade de provincias.

O tío Serafín

Este que vedes aí apoiado na dianteira dun Seat 1500, é un ribadaviense que quizás muy poucos coñezan, xa que de moi novo emigrou a Arxentina e alí se estableceu.
Trátase de Serafín Couto Touza, que era o irmán maior dos Couto, ou sexa, tío de Francisco Couto, que é o propietario da foto.
Me conta que lle sacou esta foto na única viaxe que fixo a España, que debeu de ser a finais dos anos sesenta ou principios dos setenta.

Feira na Praza

Eu sabía que, en tempos, a feira se facía na Praza Maior, pero agora mesmo non lembro onde o lin, e tampouco cando se deixou de facer alí. O que si lembro é que nos anos sesenta e principios dos setenta, nos días de feira a vila rebordaba de xente por tódalas rúas. A actividade comercial era moi intensa, e viña a xente dende moi lonxe, naqueles autobuses que portaban uns letreiros de "Servicio discreccional", e que tiñan na traseira un departamento para o gando.
Lembro especialmente un, dunha marca norteamericana, de formas redondeadas e pintado de cor branco e azul, que penso que era dunha empresa chamada "Os Americanos". Viña coa baca atestada de mercadorías, e pola tardiña, cando o cargaban para o regreso diante dos Jardinillos, facíame gracia ver como os paisanos empurraban ás vacas que se resistían a subir pola rampa traseira.
Lembro tamén como os postos ateigaban os arredores da praza de Abastos, desviando a atención cara a esas rúas, deixando baleira a Praza Maior, que durante moitos anos, segundo o meu criterio, permaneceu sen vida, á espera de novos usos.
Hoxe en día a Praza é un maravilla. Da xenio vela, chea de terrazas, de xente, de nenos xogando. Voltou outra vez a ser "o centro", quizás o centro social, pero en definitiva un referente para os veciños e para os que nos vistan.
Atopei en Internet esta postal que non coñecía. Debe de ser da segunda década do século pasado, e deixa ver ás claras como respiraba a Praza. Hoxe tamén respira. Que siga así, e que sexa por moito tempo.

Nos cursos do PPO

Dende fai moito tempo o Ribeiro e os seus habitantes veñen pelexando pola mellora da calidade dos seus caldos, innovando tanto nos procesos agrícolas como nos enolóxicos. Moitas foron as iniciativas para dar esa formación que se demandaba, e unha delas é a que hoxe amosamos nesta fotografía que nos envía Mª José Bouzas.
Nela podemos ver ó seu pai "Quico" en primeiro temo, vestido con bata branca e garabata, plenamente concetrado nun análise enolóxico. Detrás tamén vemos ó Gonzalo, que é o dos lentes, e ó Alfonso "de Ventosela" con chaqueta escura, e mirando á cámara. Os outros é mellor que os identifiquedes vós, non vaia a ser que eu meta a pata.
A foto debeuse de sacar a principios dos anos setenta nuns galpóns que se instalaran no xocalco superior da Alameda, a rentes do palco da música para desenvolver neles os cursos do P.P.O. (Patronaato para la Promoción Obrera).
Bastantes anos antes de que se fixera esta foto xa se facían no Ribeiro cursiños para mellorar as técnicas agrícolas relacionadas co viño, como podemos constatar no xornal ABC do día 22 de Xullo do ano 1933. Na páxina 11 aparece unha foto a páxina completa feita por Foto Chao, e no seu pé podemos ler o seguinte texto:
Cursillo intensivo en Ribadavia. En la capital del Ribeiro, y con asistencia de muchísimos vitivinicultores, se ha desarrollado un curso práctico semanal, organizado a cargo del personal técnico del la Estación Ampelográfica Central, con la colaboración del profesor de la Escuela de Ingenieros Agrónomos Sr. Marcilla. Trabajos de laboratorio, prácticas de campo y de bodega, y conferencias han tenido un carácter de aplicación a los problemas vivtivinícolas de la zona.(Foto Chao)
Podedes velo premendo aquí.

A Porta Nova por Couto

Francisco Couto fíxonos caso, e nestas pasadas vacacións de Semana Santa, veu pola vila e aproveito un ratiño de tranquilidade para facer un fermoso apunte deste recanto tan chamativo da muralla.
Polo que me conta, o Venres Santo pasou por alí, e a uns escasos metros da casa onde vivían os seus pais cando el naceu, hai un pequeno banco. O banco seica está diante da ventá do que lle pareceu un local de fisioterapia, pero o caso é que se atopou tan cómodo e tan tranquilo, que nun intre fixo esta pequena maravilla.
Grazas de novo Francisco.

Carlos e Tirso Sánchez

Non quero enrevesar moito esta entrada, pero aproveito esta foto de D. Carlos e de D. Tirso Sánchez aparecida na revista "O noso lar" dos Xesuítas de Vigo no número de Xaneiro do ano 1921, para contarvos unha pequena historia de amor.
Carlos e Tirso aparecen retratados na revista como exemplo de bós exalumnos, cando xa estudiaban en Compostela Preparatorio de Farmacia, curso no que obtiveron cada un catro matrículas de honra. Como sabedes eran netos de D. Castor Sánchez, primeiro boticario desta saga que se estableceu en Ribadavia no século XIX, amais de fervinte seguidor da causa carlista como deixou escrito nun comentario a nosa benquerida Lolín Lira.
Pois dando voltas por internet atopei unha fermosa historia no número 8 da revista " O candil" do Colexio público de Bueu. Neste monográfico sobre o veciño desa vila mariñeira D. Víctor Said Armesto, é onde que se conta como D. Castor Sánchez, xefe do carlismo ourensán entablou amizade con D. Pedro Martínez Casal, notable político de Pontevedra, quen o invitou ás festas da Peregrina.
D. Castor acudiu coas súas fillas Benigna e Teresa, e as súas achegadas Rafaela e Amadora Santoro.
Na festa, as rapazas ribadavienses deberon de causar unha grande impresión pola súa beleza ós xóvenes pontevedreses. E segundo esta publicación, Antonio García Varela ronda a Teresita, Pepe Lino a Benigna, Víctor Said a Amadora, e Julián Besteiro a Rafaela.
Parece ser que os tres primeiros romances acabarían en voda, e en concreto D. Victor Said casa con Amadora Santoro Borrajo no ano 1902, tras moitas visitas á casona que o pai dela , D. Rafael Santoro Araujo, tiña en Cuñas, concello de Leiro.
Si queredes saber máis da vida no Ribeiro de D. Víctor Said e de a súa muller Amadora Santoro pulsade derriba deles e veredes ás súas fotos, e algo da súa historia no blog "Roucos" sobre a historia dese lugar de Cenlle.

Totó

Seguindo co fío da revista "O noso lar" do Colexio dos Xesuítas de Vigo, onde estiveron numerosos alumnos da nosa vila e da súa bisbarra, hoxe poño esta páxina completa do número correspondente ó mes de Xaneiro do ano 1950.
Nela hai un artigo de fondo escrito por un rapaz chamado Antonio Freijido Pousa, Totó, que nese ano cursaba 1º de Bachalerato, co que supoño que debería de ter no momento da foto uns 11 anos.
Totó era fillo de Antonio Freijido e de Emilia Pousa, e amais de ser moi bó estudiante, e o único varón da familia, era como se pode comprobar pola foto un rapaz con moito engado.
Foi unha mágoa que morrese uns anos máis tarde tras unha penosa enfermidade.
Si pulsades na foto, ampliarase e así poderedes ler tamén o artigo.